Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) năm 2020 thay thế Luật BVMT năm 2014 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022 thực sự phát huy vai trò của người dân, doanh nghiệp (DN) và cả hệ thống chính trị trong việc tham gia vào các hoạt động BVMT. Từ hoạch định chính sách đến tổ chức, giám sát thực hiện, trong đó DN, người dân đóng vai trò trung tâm, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo pháp luật, cơ chế, chính sách về BVMT.
Luật BVMT 2020 với nhiều quy định cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính (TTHC), góp phần giảm chi phí tuân thủ của DN thông qua các quy định: thu hẹp đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường; tích hợp các TTHC vào 1 giấy phép môi trường; đồng bộ các công cụ quản lý môi trường theo từng giai đoạn của dự án (DA), bắt đầu từ khâu xem xét chủ trương đầu tư, thẩm định DA, thực hiện DA cho đến khi DA đi vào vận hành chính thức và kết thúc DA. Luật cũng đã thiết kế khung chính sách hướng đến việc hình thành đạo luật về BVMT có tính tổng thể, toàn diện và hài hòa với hệ thống pháp luật về kinh tế - xã hội.
Luật có nhiều điểm mới mang tính đột phá. Trong đó, lần đầu tiên cộng đồng dân cư được quy định là một chủ thể trong công tác BVMT. Cộng đồng dân cư được phát huy vai trò giám sát, phản biện, tham vấn, cũng như được bảo đảm quyền và lợi ích khi tham gia các hoạt động BVMT. Điểm mới thứ hai là thay đổi phương thức quản lý môi trường đối với DA đầu tư theo các tiêu chí môi trường; kiểm soát chặt chẽ DA có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mức độ cao, thực hiện hậu kiểm đối với các DA có công nghệ tiên tiến và thân thiện môi trường. Luật mới cũng đã bổ sung nhiều giải pháp bảo vệ các thành phần môi trường, nhất là môi trường không khí, môi trường nước.
Điểm mới thứ tư là thúc đẩy phân loại rác thải tại nguồn; định hướng cách thức quản lý, ứng xử với chất thải, góp phần thúc đẩy kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam. Ngoài ra, còn có các điểm mới khác, như: quy định cụ thể về kiểm toán môi trường nhằm tăng cường năng lực, hiệu quả quản lý môi trường của DN; cụ thể hóa các quy định về ứng phó biến đổi khí hậu, thúc đẩy phát triển thị trường cac-bon trong nước; tạo lập chính sách phát triển các mô hình tăng trưởng kinh tế bền vững, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, phục hồi và phát triển nguồn vốn tự nhiên...
Với nhiều chính sách mới mang tính đột phá, Luật BVMT 2020 được kỳ vọng sẽ tạo bước tiến lớn trong công tác BVMT tại nước ta. Để bảo đảm thi hành Luật BVMT 2020 có hiệu quả, đồng thời thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 795 về việc tuyên truyền Luật BVMT, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đang hoàn thiện và lấy ý kiến về ban hành Bộ thủ tục hành chính, nghiên cứu và rà soát các nội dung, văn bản quy phạm pháp luật liên quan để hoàn thiện kế hoạch tuyên truyền tập huấn Luật và các văn bản dưới Luật. Sở TN&MT cũng đang tập trung rà soát các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành có liên quan đến Luật BVMT để tham mưu, kiến nghị cấp có thẩm quyền kịp thời sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo phù hợp với quy định của Luật.
Nhằm sớm đưa Luật vào cuộc sống, đảm bảo tính kịp thời, hiệu quả, Sở TN&MT phối hợp với các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tuyên truyền, phổ biến Luật đến cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, DN và Nhân dân với nội dung, hình thức phù hợp. Trong đó, cần có sự quyết tâm của các cơ quan quản lý, sự vào cuộc một cách chủ động, tích cực của người dân, DN- lực lượng nòng cốt trong công tác BVMT.
Bài, ảnh: HOÀI NGUYÊN
https://baothuathienhue.vn/tuyen-truyen-de-thuc-thi-luat-bao-ve-moi-truong-2020-kip-thoi-hieu-qua-a110423.html