Đồi A Bia là ngọn đồi thuộc dãy Trường Sơn (thuộc địa phận thôn Lê Lộc, xã Hồng Bắc, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế), giữa vùng núi cạnh biên giới Việt – Lào, cao 937m so với mực nước biển, có thể nhìn bao quát một vùng rộng lớn của thung lũng A Lưới. Phía Bắc dọc theo sông Đáp Lim có 2 điểm cao 916 và 903, kết hợp với điểm 937 đồi A Bia đứng thành thế chân kiềng cách nhau 300 - 400m. Đường đến A Bia rất hiểm trở nhưng trên đỉnh đồi lại tương đối bằng phẳng, thuận lợi cho việc xây dựng sân bay dã chiến, các công trình quân sự, kho tàng, trận địa pháo…
Lãnh đạo tỉnh trao Bằng xếp hạng di tích lịch sử Quốc gia “Địa điểm chiến thắng Đồi A Bia” và tặng hoa chúc mừng
Cách đây hơn 53 năm, tại Đồi A Bia đã diễn ra một cuộc đụng độ lịch sử giữa quân đội Mỹ và quân dân ta. Tại đây, Trung đoàn 3, Sư đoàn 324 và quân dân A Lưới đã làm nên lịch sử trận đánh Đồi A Bia - một trong những “trận đánh ác liệt nhất, khủng khiếp nhất và kinh hoàng nhất”. Đây một trong những trận đánh thiệt hại tính mạng lính Mỹ lớn nhất và được mệnh danh là trận đánh “Đồi Thịt Băm” với lính dù Mỹ.
Chiến thắng của quân và dân A Lưới đã làm “rung chuyển” Nhà Trắng và Lầu Năm Góc, xôn xao dư luận Mỹ, chia rẽ nội bộ và giới truyền thông Mỹ. Phong trào phản chiến trong lòng nước Mỹ phát triển cao. Điều này đã góp phần tạo ra một bước ngoặt mới cho cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Chiến thắng đồi A Bia đã phản ánh mức độ ác liệt của chiến tranh, sự leo thang hiếu chiến của quân đội Mỹ cũng như sự thất bại thảm hại của quân đội viễn chinh Mỹ. Có thể nói rằng, A Bia là biểu tượng của đài chiến thắng và ghi dấu sức mạnh, ý chí quyết tâm, tinh thần quả cảm cũng những mất mát, hy sinh của quân và dân ta trong cuộc đấu tranh giành độc lập tộc.
Với những giá trị và ý nghĩa lịch sử đó, Địa điểm chiến thắng đồi A Bia đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử (lưu niệm sự kiện) quốc gia tại Quyết định số 3082 /QĐ - BVHTTDL ngày 03 tháng 12 năm 2021.
Phát biểu tại buổi lễ, UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình cho biết, Đồi A Bia với những chiến công, thắng lợi trong năm 1969 đã góp phần phá vỡ kế hoạch hành quân đánh chiếm miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế của quân đội Mỹ, ngụy và là nguồn cổ vũ mạnh mẽ cho phong trào toàn dân đánh bại chiến dịch đánh phá bình định ở nông thôn, đồng bằng. Đây là kết quả tất yếu của sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt và kịp thời của Đảng ta, thể hiện tài thao lược của cán Bộ Chỉ huy các đơn vị trong hợp đồng tác chiến, biết lợi dụng thế trận rừng núi tạo yếu tố bất ngờ, đặc biệt là sự phối hợp đồng bộ, hiệu quả giữa bộ đội chính quy, bộ đội địa phương, dân quân du kích, quyết tâm chiến đấu, chiến thắng đến cùng. Chiến thắng đó không chỉ có giá trị chỉ về mặt quân sự mà còn có tác động to lớn đến chính trị, ngoại giao ... và đã làm rung chuyển các phương tiện truyền thông, từ công chúng tới giới chính khách của Mỹ, tạo ra một áp lực to lớn chia rẽ nội bộ chính quyền Mỹ.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình, khẳng định, địa điểm chiến thắng đồi A Bia được xếp hạng di tích quốc gia chính là sự tôn vinh tinh thần chiến đấu quả cảm của quân đội và nhân dân Việt Nam. Để tiếp tục bảo vệ và phát huy tốt hơn giá trị di tích lịch sử này. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình đề nghị chính quyền địa phương tăng cường tổ chức tuyên truyền, giới thiệu cho nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu biết sâu sắc về những giá trị lịch sử cách mạng gắn liền với di tích; tổ chức các hoạt động đăng ký chăm sóc, bảo vệ di tích; chủ động bố trí và huy động các nguồn lực để tiến hành tu bổ, tôn tạo di tích theo tinh thần Nghị quyết số 18/2020/ NQ - HĐND ngày 07 tháng 12 năm 2020 của Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành về việc hỗ trợ đầu tư bảo quản, tu bổ, phục hồi các di tích đã được xếp hạng (nằm ngoài Quần thể di tích Cố đô Huế) trên địa bàn tỉnh đến năm 2030.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình đề nghị, về lâu dài chính quyền địa phương cần phối hợp với các cơ sở, ban, ngành liên quan nghiên cứu việc thực hiện lập quy hoạch Địa điểm chiến thắng đồi A Bia trong mối quan hệ gắn kết chặt chẽ với Hệ thống di tích đường Hồ Chí Minh trên địa bàn huyện A Lưới như: Ngã Ba đầu đường 72 và địa điểm Bốt Đỏ, Ngã Ba đầu đường 73 đường 14B, Ngã Ba đầu đường 74 đường 14B, Dốc Con Mèo… nhằm bảo tồn, phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch một cách bền vững. Qua đó, góp phần tích cực trong việc thực hiện các mục tiêu của Tỉnh để phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản Cố đô và bản sắc văn hóa Huế, với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan thân thiện môi trường và thông minh theo tinh thần Nghị quyết số 54 - NQ/TW ngày 10 tháng 12 năm 2019 của Bộ Chính trị.
Đồi A Bia được xếp hạng di tích lịch sử Quốc gia, với sự kiện này, huyện A Lưới muốn giới thiệu, quảng bá về giá trị, ý nghĩa và tầm vóc to lớn của di tích lịch sử địa điểm chiến thắng đồi A Bia đến với các tầng lớp Nhân dân và du khách. Giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tự hào dân tộc đối với các thế hệ hôm nay và mai sau. Đồng thời, nâng cao ý thức, trách nhiệm của các ngành, các cấp và Nhân dân trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích, góp phần gìn giữ di sản văn hóa dân tộc, tạo không khí phấn khởi, tin tưởng, thi đua yêu nước trong các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn huyện.